To I want you to know της Alanis Morissette κυκλοφόρησε το 1995 στο άλμπουμ της Jagged little pill. Το τραγούδι έγινε τεράστια επιτυχία και διαπραγματεύεται την εμμονή της τραγουδίστριας με έναν πρώην της. Του εξηγεί πως δεν πρόκειται να τον αφήσει να την ξεχάσει εύκολα, τον καλεί στο τηλέφωνο στην μέση του δείπνου με την γυναίκα του και αρνείται να δεχτεί ότι την αντικατέστησε με κάποια άλλη. Το τραγούδι υποθετικά γράφτηκε για τον Dave Coulier γνωστό κωμικό της εποχής με τον οποίο η Alanis είχε σχέση και που σε συνεντεύξεις του παραδέχτηκε πως υπάρχουν πολλά κοινά στα όσα περιγράφει το τραγούδι με τα όσα όντως έκανε η Alanis, συμπεριλαμβανομένου και του τηλεφωνήματος στην μέση του δείπνου με την γυναίκα του. Στο ίδιο άλμπουμ στο your house, μας περιγράφει πως μπαίνει μέσα στο σπίτι του πρώην της, κάνει μπάνιο, κοιτάζει τα πράγματα του, ξαπλώνει στο κρεβάτι του και μυρίζει τα σεντόνια του, ενώ στο not the doctor εξηγεί στον γκόμενο της πως δεν είναι στην σχέση τους για να τον βοηθήσει να γίνει καλύτερος άνθρωπος. Οι φεμινίστριες λάτρεψαν το άλμπουμ και συνεχίζουν να το λατρεύουν.
Η Alanis δεν στάθηκε ποτέ ακριβώς δίπλα στο δόγμα του φεμινισμού επειδή οι θέσεις της αναγνώριζαν τον μισανδρισμό του κινήματος και η άποψη της για την αρρενωπότητα είναι πως είναι το μισό κομμάτι ενός συνόλου που μοιράζεται με την θηλυκότητα.
H Tori Amos κυκλοφόρησε το Boys for Pele το 1996. Η Tori δήλωσε σε συνέντευξη της πως εμπνεύστηκε τον τίτλο από την Θεά Pele στην Χαβάη η οποία απαιτούσε αγόρια ως ανθρωποθυσίες στην λάβα του ηφαιστείου της. Στο Professional Widow υποθετικά περιγράφει την σχέση της Courtney Love με τον Kurt Cobain και το πως η Love τον χρησιμοποίησε για να γίνει γνωστή. Η τραγουδίστρια έγινε εικονική για το φεμινιστικό κίνημα μιας και υπήρχαν συχνές υποτιμητικές αναφορές για τους άντρες στους στίχους της. “Τι και εαν μπορείς να με κάνεις να χύσω; Αυτό δεν σε κάνει Ιησού” ούρλιαζε η Tori στο these precious things.
Και καλά έκανε.
Οι καλλιτέχνιδες ήθελαν να μας πουν αυτά που ήθελαν να μας πουν. Και το εξέφρασαν με τον τρόπο που ήθελαν να το εκφράσουν. Μας πρόσφεραν μια ματιά μέσα στο μαρτύριο τους. Το οποίο συχνά περιλαμβάνει ζήλια, κτητικότητα, αδυναμίες και εκδικητικότητα. Είμαστε άνθρωποι και αυτό περιλαμβάνει ένα τεράστιο φάσμα συναισθημάτων, καλών και κακών, και ένα τεράστιο φάσμα επιλογών, σωστών ή λανθασμένων. Και η έκφραση αυτών μέσα και έξω από την σφαίρα της τέχνης δεν είναι απλά λυτρωτική αλλά μας βοηθά να μάθουμε από το μαρτύριο το δικό μας ή των άλλων και γιατί όχι ίσως και να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι.
Μέσα σε ένα κρεσέντο λογοκρισίας και απόλυτης δαιμονοποίησης της έκφρασης, της σεξουαλικότητας, του σώματος και της τέχνης ο φεμινισμός συχνά μας εξηγεί τους υποτιθέμενους κινδύνους που αφορούν την υποτιθέμενη μισογυνική κουλτούρα που καλλιεργούμε. Μέσα από τις οργουελιανές του πρακτικές η έκφραση του ανθρώπινου μαρτυρίου αποστειρώνεται, φιμώνεται και αποκτά εγκληματική υπόσταση. Οι λέξεις μεταμορφώνονται σε εγκληματικές πράξεις. Που πρέπει να λογοκριθούν, να ντροπιαστούν και στο τέλος της ημέρας να απαγορευτούν και να τιμωρηθούν.
Η Alanis Morissette και η Tori Amos ήταν το εικόνισμα των φεμινιστριών για δεκαετίες. Αν και η Tori είχε συχνά δηλώσει τους από τότε φόβους της για τον φεμινισμό και δεν αυτοπροσδιορίζονταν ως φεμινίστρια. Το 1996 δήλωσε σε συνέντευξη της στο περιοδικό George “ο φεμινισμός ήταν μια σημαντική αλλαγή στον πλανήτη. Αλλά το να είσαι φεμινίστρια δεν είναι αρκετό σήμερα. Χρειάζεται να είσαι ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος”.
Την ίδια χρονιά δήλωσε στο Dazed & Confused “Ο φεμινισμός σε περιορίζει. Κοίτα, μπορώ να τραβήξω από τους όρχεις έναν άντρα καλύτερα από ότι μπορεί να το κάνει ένας άντρας. Έχω την δική μου δισκογραφική εταιρία. Ήμουν η νεότερη μαθήτρια στο κολέγιο μουσικής. Πρώτα από όλα ήμουν μουσικός. Στάθηκα στο ύψος μου δίπλα στα κακά αγόρια της μουσικής. Δεν ήμουν απλά η γυναίκα τραγουδίστρια. Αλλά δεν θέλω να παίζω μουσική καλύτερα από έναν άντρα. Αυτή η λογική με κάνει να θέλω να ξεράσω. Απλά θέλω να παίζω όπως θέλω εγώ".
Το 1999 δήλωσε στο περιοδικό Esquire ότι “η έννοια της λέξης φεμινισμός θα αλλάξει εξαιτίας των συσχετισμών που θα γίνονται με αυτήν. Πρέπει να αλλάξει επειδή ξενερώνει τους ανθρώπους”. Και πως “Κανένας γκόμενος από αυτούς που είχα δεν θα με παρατούσε επειδή έχασα την δουλειά μου. Αυτό όμως βιώνεται τρομαχτικά από τους άντρες. Όταν κάποιος άντρας χάσει την δουλειά του, αυτό ξενερώνει κάποιες γυναίκες”.
Και το αποτελειωτικό χτύπημα το έδωσε το 2001 στο MusiqQueen όταν δήλωσε πως “Νομίζω πως γεννήθηκα φεμινίστρια, και μετά κάπου στα πέντε μου αποφάσισα πως αυτά που λέει η Gloria Steinem βγάζουν νόημα, αλλά τώρα καταλαβαίνω πως όλα αυτά συνδέονται με μια πικρόχολη συνείδηση. Δεν είμαι πικρόχολη. Πιστεύω σε έναν κόσμο που είναι ισότιμος και για τα δυο φύλα, ή οποιαδήποτε είναι η σεξουαλικότητα σου. Και δεν πιστεύω πως οι φεμινίστριες εκπροσωπούν απαραίτητα αυτό….O Χριστιανισμός και ο φεμινισμός είναι παρόμοιες λέξεις για μένα”.
H Tori Amos αν και προσκηνήθηκε ως ιέρεια του φεμινισμού δεν συνέδεσε ποτέ την αναγνώριση, την επιτυχία ή την τέχνη της με την ατζέντα του κινήματος. Μας εξήγησε μέσα από την καρδιά της τον πόνο, την χαρά και το μαρτύριο της.
Έξω από ιδεολογικά φάσματα.
Το 1992 στο Me and a gun, περιγράφει ακαπέλα τον βιασμό της. Ωμά. Και λίγο πιο κάτω στο Happy Phantom κυνηγάει καλόγριες σε αυλές. Έχει αυνανιστεί μέσα ιερό εκκλησίας στο icicle και έχει λατρέψει και αγαπήσει και μισήσει και οργιστεί με τους άντρες. Και τις γυναίκες. Θέλει να σκοτώσει εκείνη την γκαρσόνα στο waitress και κλαίει για την Marianne που αυτοκτόνησε. Βγαίνοντας από μονότονες διηγήσεις και φθηνά στερεότυπα η Tori αναγνωρίζει και εκθέτει τους ανθρώπους σε όλο τους το μεγαλείο. Απλά, πολύπλοκα, στοργικά και μοχθηρά.
Έχει βοηθήσει περισσότερες γυναίκες από οποιαδήποτε φεμινίστρια που ρητορεύει κατά των αντρών, δημιουργώντας σε συνεργασία με άλλους (όπως για παράδειγμα τον Mick Foley παλαιστή του WWE και επιτομή της τοξικής αρρενωπότητας) το RAINN μια οργάνωση που βοηθά θύματα βιασμού και που 20 χρόνια μετά είναι η μεγαλύτερη στον τομέα αυτό στην Αμερική. Οι θέσεις της οργάνωσης για τον βιασμό φυσικά απέχουν από το φεμινιστικό αφήγημα της υποτιθέμενης “κουλτούρας του βιασμού”. Η επίσημη θέση της προέδρου του RAINN είναι πως “Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια ατυχής μόδα που κατηγορεί την ‘κουλτούρα βιασμού’ για το πρόβλημα της σεξουαλικής βίας στους χώρους εκπαίδευσης. Το να συζητάμε τα εμπόδια του συστήματος που αναφέρονται στο πρόβλημα μπορεί να βοηθά αλλά είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε το εξής απλό: ο βιασμός δεν προκαλείται από παράγοντες κουλτούρας αλλά από την επιλογή ενός πολύ μικρού ποσοστού της κοινωνίας μας να διαπράξει ένα φριχτό έγκλημα”. Φυσικά αυτό δεν άρεσε καθόλου στις φεμινίστριες που στηλίτευσαν τον μεγαλύτερο οργανισμό βοήθειας θυμάτων βιασμού στην Αμερική, μιας και αυτές και το φεμινιστικό δόγμα ξέρουν καλύτερα.
Η Alanis Morissette και ιδίως η Tori Amos έκαναν τέχνη έξω από ιδεολογικά φάσματα αν και η τέχνη τους χρησιμοποιήθηκε από ιδεολογικά κινήματα. Και ακόμα και αυτό είναι απόλυτα υγιές. Δεν κάνει την τέχνη τους λιγότερο ή περισσότερο καλή ή κακή. Έτσι γίνονταν πάντα και έτσι πρέπει να συνεχίζεται να γίνεται. Αυτή η μαζική παράνοια που την τελευταία δεκαετία έχουμε κανονικοποιήσει ως υγεία, αυτή η συνεχής αναφορά της τέχνης ως “επικίνδυνη” στο όνομα της ασφάλειας και της ηθικής που δεν είναι τίποτε άλλο παρά προϊόν της εκφυλισμένης τέχνης του ναζισμού, πρέπει να σταματήσει. Τα φεμινιστικά είδωλα τους δεν ήταν ακριβώς φεμινιστικά είδωλα. Ήταν απλά γυναίκες που έκαναν τέχνη.
Και η τέχνη δεν είναι ποτέ επικίνδυνη.
Comments